Co warto zobaczyć w Gorczańskim Parku Narodowym?
Jednym z młodszych parków, obok Magurskiego Parku Narodowego, jest Gorczański Park Narodowy, powołany do życia w 1981 roku. Rozciąga się on od centralnej aż po północno – wschodnią część Gorców. Obszar ten należy do wyjątkowo atrakcyjnych pod względem turystycznym, a największą wartość mają tu przede wszystkim polany reglowe, a także spory kompleks leśny.
Pierwsza wzmianka o ochronie przyrody w tym zakątku Polski pochodzi już z 1782. Akt wydany w tym roku miał na celu zapobieganie postępującej dewastacji lasów w czasach Galicji. Rzeczywista ochrona przyrody w Gorcach rozpoczęła się jednak dopiero w latach dwudziestych XX wieku. W tym bowiem czasie utworzony został tu pierwszy, prywatny rezerwat, nazywany imieniem Władysława Orkana. Ostatecznie Gorczański Park Narodowy został utworzony w 1981 roku, o powierzchni dokładnie 7 030 ha, obejmując tym samym obszary ścisłej ochrony, zarówno czynnej, jak i krajobrazowej.
Niezwykła przyroda Gorców
Leśny kompleks wraz z malowniczymi polanami tworzą w Gorczańskim Parku Narodowym wyjątkowe warunki do życia dla tutejszych gatunków roślin i zwierząt. Bogata roślinność jest idealnym miejscem egzystencji licznych zwierząt bezkręgowych, zwłaszcza owadów. Co ciekawe, blisko dwadzieścia gatunków żyjących tu zwierząt zostało wpisanych do tak zwanej Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Wśród nich znalazły się między innymi ptaki: orlik krzykliwy, dzięcioł trójpalczasty, orzeł przedni, puchacz, sóweczka, włochatka, a także ssaki, takie jak: mroczek posrebrzany, niedźwiedź brunatny, popielica, rzęsorek mniejszy, ryś, wilk oraz żbik.
Spośród roślin na szczególne zainteresowanie zasługują między innymi liczne gatunki roślin górskich, w tym między innymi liczydło górskie, jaskier platanolistny czy omieg górski. Można tu także zetknąć się z gatunkami typowymi dla strefy roślinności alpejskiej – to głównie tymotka alpejska oraz kuklik górski. Poza tym Gorczański Park Narodowy jest pełen polan, które są związane tylko i wyłącznie z tymi miejscami. Ich ochrona zatem jest szczególnie ważna. Na podmokłych terenach można również spotkać liczne gatunki roślin nadpotokowych.
Uzdrowisko oraz liczne zabytki architektury sakralnej
Wszyscy ci, którzy zdecydują się przybyć na teren Gorczańskiego Parku Narodowego, mogą podziwiać nie tylko niezwykle piękną przyrodę Gorców. Na turystów czeka tu bowiem wiele innych atrakcji, a do największych należy zaliczyć między innymi liczbe zabytki architektury sakralnej. Są to głównie drewniane, gotyckie kościółki, które już na stałe zagościły w wyjątkowym krajobrazie całych Gorców. Nie brak tu również cennych obiektów architektury dworskiej, które można odnaleźć między innymi w Łopusznej, Tylmanowej oraz w Kamienicy.
Decydując się na pobyt w Gorcach, nie sposób również pominąć Rabki, jednego z najbardziej znanych uzdrowisk w całym naszym kraju. Dzięki zdrowotnym właściwościom wydobywanych tu wód, leczy się tutaj w głównej mierze schorzenia układu oddechowego oraz krążeniowego. Poza czterema szpitalami i sanatoriami, znajduje się tu także park zdrojowy.
W sezonie letnim można tu wziąć ponadto udział w różnych imprezach związanych z kulturą oraz sztuką góralską.
Praktyczne informacje dla zwiedzających
Wędrując po Gorczańskim Parku Narodowym, należy przestrzegać zasad obowiązującego tu regulaminu. Ponadto turyści coraz częściej są informowani o ulegających rozpadowi drzewostanach świerkowych. Organizowanie wycieczek w porach, kiedy panują niesprzyjające warunki atmosferyczne (silny wiatr, burze) może więc być szczególnie niebezpieczne, ze względu na upadek gałęzi, a nawet całych konarów drzew.
Po terenie Gorczańskiego Parku Narodowego poruszać się można tylko i wyłącznie na oznakowanych szlakach. Wycieczki powinny być kończone przed zmrokiem, aczkolwiek na terenie parku możemy odnaleźć kilka schronisk, w których można przenocować. Są to następujące schroniska:
– schronisko PTTK im. Władysława Orkana na Turbaczu,
– schronisko PTTK im. Czesława Trybowskiego na Starych Wierchach,
– schronisko PTTK na Maciejowej.
Dodatkowo w sezonei letnim na Halach Gorcowskich w masywie Gorca czynna jest studencka baza namiotowa.