Ateny są stolicą i największym miastem Grecji, a jednocześnie jednym z najważniejszych ośrodków turystycznych Europy, w których znaleźć można zachowane do dzisiaj zabytki kultury antycznej. Miasto położone jest na górzystej równinie przeciętej rzekami Kifisą i Ilisos, otoczonej górami Imitos oraz Parnas i Pentelikon.
Miejscem, w którym zaczęły rodzić się Ateny była warownia z okresu mykeńskiego (połowa II tysiąclecia p.n.e.) na wzgórzu Akropolis, wokół którego później, na okolicznych wzgórzach, powstało rozległe miasto, z charakterystycznymi elementami: agorą, areopagiem będącym miejscem sądów, szeregiem świątyń i gmachów użyteczności publicznej. Akropolis z czasem stało się miejscem kultu i najważniejszym punktem miasta.
W okresie starożytności Ateny były jednym z najważniejszych ośrodków w ówczesnej Grecji. W tym państwie-mieście, zwanym polis, narodziła się demokracja i filozofia, której przedstawiciele (m.in. Sokrates, Platon, Arystoteles) są podziwiani do dzisiaj. Podczas swojej długiej historii Ateny wielokrotnie były najeżdżane i łupione, w skutek czego wiele zabytków nie przetrwało do dzisiejszych czasów.
Z nazwą miasta związana jest pewna legenda wyrosła z greckiej mitologii: bogowie olimpijscy podzielić chcieli między siebie wszystkie miasta i regiony na ziemi, aby wyznaczyć okolice, w których mieliby doznawać szczególnego kultu. Bogini Atena i król mórz, Posejdon, pokłócili się o Ateny, gdyż było to wielkie, najważniejsze chyba miasto w całej Helladzie. Sami mieszkańcy miasta zbudowanego wokół skały Akropol zaproponowali „zawody”. Miasto zostanie nazwane imieniem tego boga, który podaruje im najbardziej przydatny prezent. Posejdon dotknął zbocza Akropolu i ze szczeliny trysnęło źródełko. Atena włócznią dotknęła wolnej przestrzeni tuż obok źródełka. W tym miejscu wyrosło pierwsze drzewko oliwne. Miasto to zostało nazwane od imienia Ateny.