Ruciane-Nida jest miastem położonym między jeziorami Nidzkim i Guzianka Wielka, w niewielkiej odległości od tak popularnych wśród żeglarzy jezior Bełdany i Śniardwy. Powstało w połowie XX w. z połączenia dwóch istniejących od XVI w. miejscowości Rucianego i Nidy, których mieszkańcy trudnili się w przeszłości rybołówstwem i wyrobem dziegciu.
Aż do XIX w. Ruciane i Nida były mazurskimi osadami nastawionymi głównie na pozyskiwanie produktów leśnych i pochodzących z okolicznych jezior. Dopiero rozwój komunikacji, a szczególnie doprowadzenie linii kolejowej sprawiły, że zaczęła się tu rozwijać turystyka. Powstały wówczas wille wypoczynkowe, z których kilka, jak willa Andersa, willa Strobla oraz drewniane domy Borejszówka i Mazurek. Szczególnie ciekawym miejscem jest Borejszówka wybudowana w dwudziestoleciu międzywojennym, w której po II wojnie światowej pomieszkiwał założyciel wydawnictwa „Czytelnik” Jerzy Borejsza. Przyjmował w niej literatów z całego świata, w tym chilijskiego noblistę Pabla Nerudę.
Oprócz starych willi w Rucianem-Nidzie można zobaczyć fortyfikacje pruskie z XIX w, parowozownię oraz budynek największej w Prusach wyłuszczarni nasion. Przez miasto przepływa Kanał Nidzki łączący jeziora Nidzkie i Guzianka. Z kolei między jeziorem Guzianka Mała i Bełdany znajduje się wciąż działająca Śluza Guzianka.
Ruciane- Nida jest znanym ośrodkiem żeglarskim na szlaku ze Śniardw na Jezioro Nidzkie. Otoczenie Puszczy Piskiej pozwala też na odpoczynek na łonie natury. W puszczy wytyczone są ścieżki oraz szlaki piesze i rowerowe. Niedaleko znajduje się Leśniczówka Pranie, w której dużą część roku spędzał Konstanty Ildefons Gałczyński.