Muzeum Śląskie w Katowicach zajmuje tereny dawnej Kopalni Węgla Kamiennego „Katowice”. Należy wraz z otaczającymi je budynkami do tak zwanej Strefy Kultury, której budowa związana była z rewitalizacją miasta na początku XXI w. Część wystaw zlokalizowana jest w wyremontowanych i przystosowanych do potrzeb wystawienniczych budynkach kopalni.

Muzeum zostało założone w 1924 r., a w 1936 r. rozpoczęto budowę jego siedziby. Nie została ona ukończona, a w czasie II wojny światowej budynek został rozebrany przez Niemców. Część zbiorów trafiła do Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, część przechowywana była w magazynach. Ponowne otwarcie Muzeum Śląskiego nastąpiło dopiero w 1984 r. w neogotyckim gmachu przy ul. Korfantego. Jednak rosnąca ilość zbiorów sprawiła, że konieczne stało się wybudowanie nowej siedziby.

Oddany do użytku w 2015 r. kompleks budynków Muzeum Śląskiego zaliczany jest do najnowocześniejszych placówek muzealnych w kraju. Główny gmach to trzy kondygnacje podziemne i cztery naziemne. Oprócz tego wystawy mieszczą się także w dawnej łaźni głównej, stolarni i magazynie odzieży kopalni „Katowice”. W budynku maszynowni działa restauracja. Na terenie muzeum znajduje się także szyb górniczy, który służy za punkt widokowy.
Najcenniejsze zbiory Muzeum Śląskiego to sztuka polska XIX i XX w. Wśród prac są dzieła Matejki, Boznańskiej, Podkowińskiego, Wyspiańskiego, Chełmońskiego, Wyczółkowskiego, Witkacego i innych. Oprócz tego muzeum prezentuje wystawę sztuki nieprofesjonalnej poświęconą twórcom – amatorom z Górnego Śląska, ekspozycję sztuki sakralnej, wystawę pokazującą dzieje teatru od starożytności do współczesności oraz wystawy poświęcone historii Górnego Śląska oraz tutejszego przemysłu. Muzeum ma też jedyną w kraju ekspozycję dotyczącą książek Alfreda Szklarskiego o przygodach Tomka Wilmowskiego.