Jezioro Aralskie

Jezioro Aralskie
Autor: Spesh531, Licencja: Domena publiczna

Znaleźć je można na niemal każdej mapie przedstawiającej tereny dawnego Związku Radzieckiego, występuje nawet w wielu podręcznikach do geografii jako jedno z największych jezior świata. Jednak w rzeczywistości praktycznie nie istnieje. Jezioro Aralskie, miejsce jednej z największych katastrof ekologicznych w historii ludzkości. Jezioro, które z powodu bezmyślnej gospodarki człowieka zmieniono w pustynię.

Jeszcze w 1960 roku słone, reliktowe jezioro Aralskie, nazywane czasem morzem było czwartym pod względem wielkości zbiornikiem na Ziemi. Dziś pozostały z niego jedynie marne resztki, w postaci czterech osobnych akwenów oddzielonych od siebie połaciami słonej pustyni. Proces niszczenia Jeziora Aralskiego rozpoczął się w dwudziestoleciu międzywojennym, kiedy władze ZSRR zdecydowały o budowie kanałów nawadniających pustynię Kara-kum. Miały tu powstać ogromne plantacje bawełny. Kanały, wykonane w prymitywny i nieprzemyślany sposób prowadziły do utraty niemal 2/3 wody jaka do nich trafiała. A pozbawione regularnego dopływu Syr-darii i Amu-darii jezioro znikało.
W 2003 roku podjęto próbę ratowania zbiornika. Wybudowano tamę oddzielającą akwen Północnoaralski od pustyni i mniejszych zbiorników w południowej części jeziora. Dzięki niej udało się znacząco podnieść poziom jego wód, a plany sięgają nawet przywrócenia żeglugi oraz ponownego uruchomienia portu w Aralsku. Intensywne działania prowadzone są niestety jedynie na terenie Kazachstanu, do którego należy północna część Jeziora. W Uzbekistanie temat ten jest omijany, a resztki jeziora nadal znikają.

Jezioro Aralskie to dziś przestroga dla tych, którzy arogancko stawiają „cywilizację” ponad przyrodą. Niezwykle silne wrażenie robi na podróżujących przez nowopowstałą pustynię Aral-kum widok wraków statków, porzuconych i zardzewiałych, spoczywających nieraz kilkadziesiąt kilometrów od dzisiejszych brzegów jeziora. Obraz bezkresnego pustkowia, po którym gorące wiatry przenoszą słony pył jest wizją prawdziwie apokaliptyczną. A jeszcze pięćdziesiąt lat temu poziom wód sięgał nawet 15 metrów, wody były krystalicznie czyste i pływały w nich olbrzymie ryby, dzięki którym okoliczne miasta i miejscowości rozwijały się jako ważne ośrodki rybołówstwa.

Wyprawa nad Jezioro Aralskie powinna się znaleźć w planie każdego, kto udaje się do Kazachstanu czy Uzbekistanu. Nie ze względu na jego piękno, bo próżno go tu szukać, ale po to by zobaczyć do czego zdolny jest człowiek, gdy zapomina o podstawowych prawach przyrody.

Miejscowości nad Jeziorem Aralskim:
Aralsk
Mo’ynoq

Atrakcje nad Jeziorem Aralskim:
Tama Kok-Arał

Zobacz też

Morze Andamańskie

Znajdujące się w północno-wschodniej części Oceanu Indyjskiego morze Andamańskie to połowicznie zamknięty zbiornik wodny,...
Morze Andamańskie

Morze Seram

Jednym z mniejszych mórz wchodzących w skład Oceanu Spokojnego jest Morze Seram. Znajduje się...
Morze Seram

Morze Jońskie

Morze Jońskie to część Morza Śródziemnego położone między południowo- zachodnią częścią Półwyspu Bałkańskiego (są...
Morze Jońskie

Rzeka Dniepr

Któż nie zna sienkiewiczowskich opisów Dniepru? Rzeki, która stanowiła oś przecinającą tereny zamieszkiwane przez...
Rzeka Dniepr

Rzeka Jukon

Jukon jest największą rzeką północno- zachodniej Ameryki Północnej. Ponad połowa tej rzeki przepływa przez...
Rzeka Jukon

Rzeka Severn

Rzeka Severn jest najdłuższą w całej Wielkiej Brytanii, posiada długość 354 kilometrów. Przepływa przez...
Rzeka Severn