Morze Wattowe

Morze Wattowe to akwen wodny, który pomimo nazwy do morza nie jest zaliczany, obejmuje przybrzeżne wody Zatoki Niemieckiej, czyli południowo- wschodnią część Morza Północnego. Morze Wattowe położone jest pomiędzy kontynentem a łańcuchem Wysp Fryzyjskich. Morze to obejmuje przybrzeżne wody Holandii, Niemiec, Danii, jednak polscy geografowie coraz częściej uważają, że akwen ten znajduje się wyłącznie w Holandii pomiędzy Wyspami Zachodnio-Fryzyjskimi, a kontynentalnym wybrzeżem Holandii. Zbiornik ten należy do wód płytkich, a jego większą część stanowią watty, inaczej mówiąc osuchy, czyli szerokie równiny pływowe odsłaniane w czasie odpływu morza. Morze Wattowe jest uznawane jako obszar transgraniczny Niemiec i Holandii.
Morze Wattowe ma długość około 450 kilometrów i szerokość wynoszącą 10 do 30 kilometrów. Według badacza Michaela Hogana jest to jedyne na świecie morze, którego linia brzegowa jest tak bardzo zmodyfikowana przez ludzi, za pośrednictwem systemów wałowych i grobli na kontynencie oraz nisko leżących wysp przybrzeżnych. Jego linia brzegowa rozciąga się od Morza Wadden Den Helder w południowo- zachodniej Holandii do Niemiec, do północnej granicy w Skallingen. Na Morzu Wattowym występuje bardzo dużo wysp. Do największych i najbardziej znanych zalicza się : Wyspy Wadden, Wyspy Fryzyjskie, Wysoa Texel, Wysoa Helgoland.
Obszar brzegowy Morza Wattowego cechują pływy błotne, głębokie wykopki i wspominane wyżej wyspy. W większości krajobraz akwenu został utworzony prze liczne sztormy mające miejsce na wodach morza od 10 do 14 wieku. Dzięki temu utworzyły się liczne wydmy, z których nieduża część przekształciła się w obecnie występujące wyspy. Wszystkie wyspy leżące na Morzu Wattowym cechuje duża ilość wydm i piaszczyste plaże oraz bardzo niskie pływy dobowe. Wpływ fal i prądów doprowadził do osadzania się osadów, które wpływają na budowę i wygląd wysp, które cały czas się przekształcają. Dla przykładyu wyspa Vieland przenosi się na wschód, tracąc ze strony zachodniej grunt. Cechą morza jest bogata fauna i flora. Ilością gatunkową ze wszystkimi innymi zdecydowanie wygrywają ptaki, do których należą ptaki brodzące, czyli ptactwo brzegowe, kaczki i gęsi, które wykorzystują ten akwen jako przystanek migracji, lub schronienie na czas zimowania oraz mewy i rybitwy.
Morze Wattowe znajduje się pod ochroną trzech krajów: Dani, Holandii i Niemiec. Już od roku 1978 współpracują w sprawie ochrony i zachowania wód. Współpraca tych państw obejmuje zarządzanie monitorowanie i badania oraz sprawy polityczne. Dzięki staraniom państw ochronnych Morze Wattowe zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w czerwcu 2009 roku.

Miasta nad Morzem Wattowym:
Borkum
Pieterburen
Holwerd
Warffum
Uithuizen
Uithuizenmeeden
Spijk
Middelstum
Baflo
Eenrum
Winsum
Ulrum
Leens
Oldehove
Bedum
Merum
Loppersum
Noordhorn
Noordijk
Oranjwijk
Zuidhorn
Grootegast
Ternaard
Holwerd
Ferwert
Marrum
Hallum

Holandii